ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΝΕΛΛΗΣ
Συνομιλία με τον James, με την ευκαιρία των καλοκαιρινών του διακοπών στην Ερεσό.
Έκανες μεταπτυχιακές σπουδές στο Slade School of Fine Art, μια από τις
σημαντικές σχολές τέχνης της Βρετανίας. Ποιες ήταν οι εμπειρίες σου από εκεί ή τι
σου «έμαθαν» τελικά αυτά τα 2 χρόνια;
Όταν ήμουν στην Slade School of Art (1994-96) είχα την τύχη να συμμετέχω στο
περίφημο LifeRoom, αλλά και να έχω επίσης και ένα δικό μου χώρο δουλειάς σε ένα άλλο κτήριο. Οι συμφοιτητές μου ήταν φυσικά μια σημαντική πηγήέμπνευσης και η επαφή με πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους καθηγητές ήταν πραγματικά
συναρπαστική. Ο Euan Uglow διεύθυνε εκείνη την εποχή το Life Room και η επιρροή του στη δουλειά των φοιτητών ήταν μεγάλη. Νιώθω βέβαια προνομιούχος που είχα την ευκαιρία να μάθω από αυτόν, αλλά ήξερα επίσης ότι χρειαζόμουν τον δικό μου χώρο για να διαμορφώσω την προσωπική μου άποψη και τεχνοτροπία. Η
δυνατότητα να έχεις τον χρόνο και τον χώρο να επικεντρωθείς μόνο στη ζωγραφική για δύο χρόνια ήταν για μένα πολύτιμη. Δοκίμασα διαφορετικούς τρόπους ζωγραφικής, συχνά αποτυγχάνοντας και καταστρέφοντας καμβάδες, αλλά πάντα ένιωθα αναζωογονημένος από την ατμόσφαιρα στην σχολή, από την γνώση όλων των άλλων ζωγράφων που είχαν στο παρελθόν περάσει από αυτό το κτίριο, και την αίσθηση της μεγάλης ευκαιρίας που μου είχε δοθεί να συνεισφέρω κάτι και εγώ ο ίδιος εκεί.
Ασχολείσαι πολύ με το πορτρέτο, κυρίως οικείων προσώπων (οικογένεια, φίλοι
κλπ.), αλλά και αγνώστων σε σένα. Επίσης με την αυτοπροσωπογραφία, που είναι
αγαπημένο σου θέμα. Μερικές φορές μάλιστα οι αυτοπροσωπογραφίες σου
διαθέτουν χιούμορ ή/και αυτοσαρκασμό ή είναι κάπως «πειραγμένες». Μίλησέ
μας γι’ αυτά.
Το αγαπημένο μου θέμα στη ζωγραφική είναι το πορτρέτο. Με δεδομένο αυτό θα
έλεγα ότι προτιμώ να ζωγραφίζω μέλη της οικογένειας μου και φίλους - η εκ των
προτέρων γνώση της προσωπικότητας του μοντέλου βοηθά πραγματικά στην
απόφαση για τον τρόπο που θα το ζωγραφίσω. Εκτός από αυτόν το στενό κύκλο και ελλείψει άλλου κατάλληλου μοντέλου, πολλές φορές στρέφομαι στην
αυτοπροσωπογραφία. Όλα αυτά τα χρόνια έχω κάνει πολλές αυτοπροσωπογραφίες
και υποθέτω ότι γι’ αυτόν το λόγο προσπαθώ να σκεφτώ πώς μπορώ να κάνω την
επόμενη διαφορετική από τις προηγούμενες, πράγμα που μπορεί πολλές φορές να
οδηγήσει σε αναπάντεχο ή χιουμοριστικό τρόπο απεικόνισης του εαυτού μου. Είναι
απλώς ένας τρόπος με τον οποίο προσπαθώ να επεκτείνω το εύρος της δουλειάς
μου και να ελπίζω ότι θα δημιουργήσω έργα που θα προκαλέσουν έκπληξη.
Σε ενδιαφέρει η παραμόρφωση, όπως φαίνεται από τα πορτρέτα σε μπαλόνια.
Πρόκειται για άσκηση δεξιοτεχνίας ή για κάτι άλλο;
Τα έργα με πορτρέτα που «καθρεφτίζονται» σε μπαλόνια ξεκίνησαν όταν ένα
μοντέλο μου ζήτησε να τη ζωγραφίσω δίπλα σε ένα κόκκινο μπαλόνι με ήλιον, απ’
αυτά που αντανακλούν παραμορφωτικά την εικόνα (είναι επιστήμονας που
εργάζεται με το ήλιον). Απόλαυσα τη διαδικασία απεικόνισης του μπαλονιού και
βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τον τρόπο με τον οποίο αντανακλάται το στούντιο σ’ αυτό. Στη συνέχεια επέμενα στο θέμα αυτό ζωγραφίζοντας μπαλόνια με
διαφορετικά χρώματα, μετά μεγαλύτερα, και τελικά μου έκαναν δώρο έναν μεγάλο
πλαστικό κυρτό καθρέφτη που έβαλα στον τοίχο. Η απεικόνιση της παραμόρφωσης
είναι μια πρόκληση, αλλά συνοδεύεται επίσης από ένα είδος ελευθερίας από τους
συνήθεις τρόπους αναπαράστασης του χώρου. Επίσης βρίσκω ότι περιλαμβάνει
πολλά πράγματα, με την έννοια ότι είναι ουσιαστικά μια νεκρή φύση αλλά
ταυτόχρονα και μια αυτοπροσωπογραφία, ένα εσωτερικό, και μερικές φορές
μπορεί να περιλαμβάνει ακόμα και ένα μικρό τοπίο!
Τι περίπου είναι η καινούρια σου δουλειά; Τι θα παρουσιάσεις στην πρώτη σου
έκθεση στην Ελλάδα;
Είμαι πολύ χαρούμενος που εκθέτω για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πραγματικά
χαίρομαι που η Ραλλού και ο Λευτέρης στην γκαλερί ΠεριΤεχνών υποστήριξαν τις
σκέψεις μου για την επιλογή των έργων. Θα δείξω πορτρέτα, αυτοπροσωπογραφίες
και μερικές νεκρές φύσεις των τελευταίων χρόνων. Τα πορτρέτα είναι αρκετά
μεγάλα, δύο μάλιστα είναι από την πρόσφατη έκθεσή μου στο Λονδίνο με τίτλο
«Πορτρέτα Καλλιτεχνών», όπου κάλεσα μερικούς από τους φίλους και
συναδέλφους μου παραστατικούς ζωγράφους να ποζάρουν στο στούντιό μου. Θα
συμπεριλάβουμε επίσης πορτρέτα των κορών μου, της Ίριδας και της Κλειούς, ένα
μεγάλο πορτρέτο με τους τρεις μας και μια αυτοπροσωπογραφία μου καθώς
ζωγραφίζω τα πορτρέτα τους.
Τελευταία και προσωπική ερώτηση: Περνάς μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο στην
Ερεσό. Τι σημαίνει αυτό για σένα; Έχει επιδράσει στη δουλειά σου;
Όπως λες πηγαίνουμε στην Ερεσό για μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο και νιώθω
πολύ τυχερός που περνάω τα καλοκαίρια μου εκεί. Είναι ένα τόσο ιδιαίτερο μέρος!
Κυρίως ζωγραφίζω στο σπίτι, υπάρχει ένας εξωτερικός χώρος που σκιάζεται το
απόγευμα, οπότε αυτό έχει γίνει το καλοκαιρινό μου «στούντιο». Άρχισα
ζωγραφίζοντας όψεις των γύρω βουνών και χωραφιών, αλλά κάνω επίσης και
νεκρές φύσεις (μερικές από τις οποίες θα συμπεριληφθούν στην έκθεση) και
πρόσφατα άρχισα να κάνω μικρά πορτρέτα οποιωνδήποτε από τα μέλη της
οικογένειας είναι πρόθυμα να ποζάρουν. Δεν είμαι σίγουρος για το πώς ακριβώς η
ζωγραφική μου στην Ερεσό έχει επηρεάσει τη δουλειά μου, αλλά ξέρω ότι το να έχω
την ευκαιρία να δουλεύω εκεί με τέτοιο φως έχει προσθέσει,ιδιαίτερα στα τοπία
μου,έναν χρωματικό πλούτο που δεν θα έβρισκα πουθενά αλλού.
Βιογραφικό σημείωμα
Ο James Lloyd αποφοίτησε τη δεκαετία του '90 με μεταπτυχιακό από την Slade School of Fine Art, μετά από πτυχίο Καλών Τεχνών από το Coventry και δίπλωμα από το Blackpool College Τέχνης και Σχεδίου. Διδάσκει στη Royal Drawing School και έχει κερδίσει πολλά βραβεία, όπως το Βραβείου του Ιδρύματος Elizabeth Greenshields, την υποτροφία Paul Smith, το Βραβείο Νέων Καλλιτεχνών Windsor & Newton, το Βραβείο Νέου Καλλιτέχνη της Χρονιάς του Carrol Foundation, το πρώτο βραβείο στο BP Portrait Award και το Ondaatje Prize for Portraiture.
Έχει φιλοτεχνήσει πορτρέτα πολλών προσώπων, τόσο για ιδιωτική τους χρήση όσο
και για δημόσια ή ιδιωτικά ιδρύματα όπως το Newcastle University, η Τράπεζα της
Αγγλίας, το Queen’s College, το Lords Cricket Ground, η Βουλή των Λόρδων, η
Βασιλική Συλλογή και η National Portrait Gallery. Ο Lloyd εκπροσωπείται στο
Ηνωμένο Βασίλειο από την γκαλερί Browse & Darby και στη Γερμανία από την
γκαλερί Hübner & Hübner. Έχει ζωγραφίσει προσωπικότητες όπως η Βασίλισσα Ελισάβετ II, η ηθοποιός Magie Smith κ.ά. Σύζυγός του είναι η αρχιτέκτονας Πηνελόπη Χαραλαμπίδη.
Σημειώσεις:
1. Η Slade School of Fine Art είναι μία από τις γνωστότερες σχολές τέχνης της
Βρετανίας και λειτουργεί από το 1868. Απ’ αυτήν έχουν αποφοιτήσει πολλοί
γνωστοί καλλιτέχνες.
2. Life Room στις σχολές Καλών Τεχνών είναι ο χώρος όπου οι σπουδαστές δουλεύουν με ζωντανό μοντέλο (συνήθως γυμνό).
3. Euan Uglow (1932-2000): Γνωστός βρετανός ζωγράφος. Το έργο του αποτελείται κυρίως από πορτρέτα και νεκρές φύσεις.